Τι προβλέπει ο νέος νόμος για την αποζημίωση λόγω απόλυσης

Γράφει ο Χρήστος Ηλ. Τσίχλης Δικηγόρος Αθηνών

Η σύμβαση ορισμένου χρόνου λήγει αυτόματα με τη λήξη του συμφωνημένου χρόνου και δεν απαιτείται έγγραφη αναγγελία και καταβολή αποζημίωσης.
Εάν όμως μετά τη λήξη της ο εργαζόμενος συνεχίσει να παρέχει τις υπηρεσίες για σχετικά μακρύ χρονικό διάστημα, η σύμβαση θεωρείται ότι ανανεώθηκε για αόριστο χρόνο, με όλες τις σχετικές για τον εργοδότη συνέπειες (υποχρέωση αποζημίωσης σε περίπτωση απόλυσης κλπ). Ως σχετικά μακρύ, θεωρείται εκείνο το χρονικό διάστημα, το οποίο δεν αφήνει περιθώρια ερμηνείας του σαν χρόνου
παροχής εργασίας στα πλαίσια της ίδιας της σύμβασης ορισμένου χρόνου (π.χ. τελευταίες εργασίες εποχιακής επιχείρησης λίγο πριν το κλείσιμο, χρόνος ενημέρωσης του υπαλλήλου-αντικαταστάτη κλπ).
Με τη λήξη της σύμβασης ορισμένου χρόνου ο εργοδότης υποχρεούται να δώσει στον εργαζόμενο πιστοποιητικό εργασίας, με τη χρησιμοποίηση του οποίου ο τελευταίος λαμβάνει από τον ΟΑΕΔ επίδομα ανεργίας.

Με καταγγελία για σπουδαίο λόγο.

Η σύμβαση ορισμένου χρόνου μπορεί να καταγγελθεί πριν τη λήξη της για σπουδαίο λόγο. Η έννοια του σπουδαίου λόγου δεν μπορεί να προσδιορίστεί με ακρίβεια από κάποιο νόμο. Μόνο τα δικαστήρια μπορούν να αποφασίσουν κατά περίπτωση, αν τα στοιχεία που επικαλούνται τα αντιδικούντα μέρη αποτελούν σπουδαίο λόγο ή όχι.

Σπουδαίος λόγος είναι η ύπαρξη γεγονότων στη διάρκεια της σύμβασης, εξαιτίας των οποίων είναι αδύνατη η συνέχισή της, σύμφωνα με την καλή πίστη και τα χρηστά συναλλακτικά ήθη.

Χαρακτηριστικές περιπτώσεις καταγγελίας της σύμβασης από τον εργοδότη:

-Επαγγελματική ανεπάρκεια.
-Αρνηση παροχής εργασίας και μη συμμόρφωση σε εντολές του εργοδότη .
-Υβριστική συμπεριφορά εργαζόμενου(όχι διαμαρτυρία εργαζομένου για παράνομες απαιτήσεις εργοδότη).
-Μακρόχρονη απουσία από την εργασία.

Λύση σύμβασης αορίστου χρόνου:

Απόλυση και οικειοθελής αποχώρηση.

Η καταγγελία της σύμβασης μπορεί να γίνει μονομερώς, είτε από τον εργοδότη, οπότε ονομάζεται και απόλυση, είτε από τον εργαζόμενο, οπότε μιλάμε για παραίτηση ή οικειοθελή αποχώρηση.

Ποιες απολύσεις είναι άκυρες;
Για να είναι έγκυρη η απόλυση πρέπει καταρχήν να ισχύουν 3 τυπικές προϋποθέσεις:

-Να κοινοποιηθεί στον εργαζόμενο εγγράφως.
-Να καταβληθεί στον εργαζόμενο η νόμιμη αποζημίωση.
-Ο εργαζόμενος που απολύεται να έχει προηγουμένως ασφαλισθεί.
Το έγγραφο της απόλυσης πρέπει να επιδοθεί στον εργαζόμενο με κάθε τρόπο: είτε απευθείας στον τόπο εργασίας είτε με δικαστικό επιμελητή στο σπίτι του, στην περίπτωση που ο τελευταίος αρνείται να το παραλάβει. Στο έγγραφο πρέπει να αναφέρεται σαφώς η απόλυση. Δεν είναι απαραίτητο να αναφέρονται οι λόγοι της απόλυσης, εκτός κι αν βάσει του νόμου απαιτείται σπουδαίος λόγος, όπως πχ στην απόλυση εγκύου. (Για να είναι η απόλυση έγκυρη δεν πρέπει να είναι αντίθετη με συγκεκριμένες απαγορευτικές διατάξεις. Σε ορισμένες περιπτώσεις η νομοθεσία απαγορεύει ρητά την απόλυση, εκτός κι αν συντρέχει σπουδαίος λόγος. Τέτοιες περιπτώσεις είναι: συνδικαλιστικά στελέχη που προστατεύονται, έγκυες εργαζόμενες, στρατευμένοι μισθωτοί, άτομα με ειδικές ανάγκες, πολύτεκνοι, αγωνιστές Εθνικής Αντίστασης).

Αν μία από τις παραπάνω προϋποθέσεις δεν έχει τηρηθεί τότε η καταγγελία θεωρείται αυτομάτως άκυρη και η σύμβαση εργασίας εξακολουθεί να ισχύει.
(!) ΕΞΑΙΡΕΣΗ: Στην περίπτωση απόλυσης εργαζομένου που δεν έχει συμπληρώσει 2 μήνες δουλειάς, ο εργοδότης δεν υποχρεούται να τηρήσει τις δύο πρώτες προϋποθέσεις (έγγραφη αναγγελία και αποζημίωση).

Όμως ακόμη κι αν οι τυπικές προϋποθέσεις έχουν τηρηθεί, η απόλυση μπορεί να κριθεί από το δικαστήριο άκυρη, αν ο εργοδότης άσκησε το δικαίωμα καταχρηστικά. Δηλαδή, κατά παράβαση του άρθρου 281 του Αστικού Κώδικα, υπερέβη τα όρια της καλής πίστης, των χρηστών ηθών και του κοινωνικού ή οικονομικού σκοπού του δικαιώματος. Αποζημίωση Απόλυσης:

Με το άρθρο 74 του Ν.3863/2010 μεταβάλλονται οι διατάξεις που αφορούν τον χρόνο προειδοποίησης για την απόλυση των εργαζομένων. Αναλυτικότερα, για την αποζημίωση της απόλυσης καθορίζονται τα εξής :

Το ύψος της οφειλόμενης αποζημίωσης υπολογίζεται βάση του τελευταίου συνεχή χρόνου υπηρεσίας ή εργασίας στον εργοδότη που τον απολύει, με εξαρτημένη σχέση αορίστου χρόνου.

Η βάση υπολογισμού της οφειλόμενης αποζημίωσης, σε περίπτωση καταγγελίας σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου, εργατών και υπαλλήλων είναι οι τακτικές αποδοχές του τελευταίου μήνα πριν την απόλυση, υπό καθεστώς πλήρους απασχόλησης, για όσους έχουν σταθερό μισθό και για όσους έχουν κυμαινόμενες αποδοχές (μισθό, ποσοστά κ.λ.π) ο μέσος όρος του τελευταίου διμήνου.

Εκτός της αποζημίωσης οι μισθωτοί δικαιούνται και προσαύξηση με ποσοστό 1/6 στο σύνολο της οφειλόμενης αποζημίωσης, λόγω συνυπολογισμού των επιδομάτων εορτών (δώρα) Χριστουγέννων και Πάσχα (Α.Π. 32/62, 369/67) και του επιδόματος αδείας (Α.Π. 326/66 και 317/70).
Το άρθρο 5 παρ. 1 του Ν. 3198/1955 ορίζει ότι λαμβάνονται υπόψη οι τακτικές αποδοχές του εργαζομένου κατά τον τελευταίο μήνα πριν από την απόλυση, υπό καθεστώς πλήρους απασχόλησης.
Ως τακτικές αποδοχές θεωρούνται ο μισθός και κάθε άλλη παροχή σε χρήμα ή σε είδος που χορηγείται κατά τρόπο σταθερό και μόνιμο ως νόμιμο ή συμβατικό αντάλλαγμα για την παρεχόμενη εργασίας.

ΠΙΝΑΚΕΣ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗΣ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΜΕ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ(Άρθρο 74 παρ. 2 Ν. 3863/2010):

Χρ. εργασίας: Χρ. προειδοποίησης, Ποσό αποζημ.
2 μηνες --- 1 έτος χρόνου εργασίας:1 μήνα προειδοποίησης,αποζημίωση 50 τοις εκατό μισθού
1 έτος --- 2 έτη χρόνου εργασίας: 1 μήνα προειδοποίησης,αποζημίωση 1 μισθός
2 έτη --- 4 έτη: 2 μήνες προειδοποίηση,αποζημίωση 1 μισθός
4 --- 5: 2μήνες προειδοποίηση,αποζημίωση 1,5 μισθός
5 --- 6έτη: 3 μήνες προειδοποίηση,αποζημίωση 1,5 μισθός
6 --- 8έτη: 3 μήνες προειδοποίηση,αποζημίωση 2 μισθούς
8 --- 10έτη: 3 μήνες προειδοποίηση,2,5 μισθούς αποζημίωση
10 --- 11: 4 μήνες προειδοποίηση, 3 μισθούς αποζημίωση
11 --- 12: 4 μήνες προειδοποίηση, 3,5 μισθούς αποζημίωση
12 --- 13: 4 μήνες προειδοποίηση, 4 μισθούς αποζημίωση
13 --- 14: 4 μήνες προειδοποίηση, 4,5 μισθούς αποζημίωση
14 --- 15: 4 μήνες προειδοποίηση,5 μισθούς αποζημίωση
15 --- 16: 5 μήνες προειδοποίση, 5,5 μισθούς αποζημίωση
16 --- 17: 5 μήνες προειδοποίηση,6 μισθούς αποζημίωση
17 --- 18: 5 μήνες προειδοποίηση, 6,5 μισθούς αποζημίωση
18 --- 19: 5 μήνες προειδοποίηση, 7 μισθούς αποζημίωση
19 --- 20: 5 μήνες προειδοποίηση,7,5 μισθούς αποζημίωση
20 --- 21: 6 μήνες προειδοποίηση,8 μισθούς αποζημίωση
21 --- 22: 6 μήνες προειδοποίηση, 8,5 μισθούς αποζημίωση
22 --- 23: 6 μήνες προειδοποίση,9 μισθούς αποζημίωση
23 --- 24: 6 μήνες προειδοποίση, 9,5 μισθούς αποζημίωση
24 --- 25: 6 μήνες προεειδοποίση, 10 μισθούς αποζημίωση
25 --- 26: 6 μήνες προειδοποίηση, 10,5 μισθούς αποζημίωση
26 --- 27: 6 μήνες προειδοποίηση, 11 μισθούς αποζημίωση
27 --- 28: 6 μήνες προειδοποίηση, 11,5 μισθούς αποζημίωση
28 έτη και άνω 6 μήνες προειδοποίηση, 12 μισθούς αποζημίωση.

Πίνακας αποζημιώσεων Ημερομίσθιων Εργατοτεχνικών λόγω απολύσεων ( Β.Δ. 16/18.7.20, ΕΓΣΣΕ ). Χρόνος υπηρεσίας στον ίδιο εργοδότη:

Από 2 μήνες - 1 έτος,αποζημίωση 5 ημερομίσθια.

Από 1 έτος συμπληρωμένο - 2 έτη,αποζημίωση 7 ημερομίσθια.

Από 2 έτη συμπληρωμένα - 5 έτη,αποζημίωση 15 ημερομίσθια.

Από 5 έτη συμπληρωμένα - 10 έτη,αποζημίωση 30 ημερομίσθια.

Από 10 έτη συμπληρωμένα - 15 έτη,αποζημίωση 60 ημερομίσθια.

Από 15 έτη συμπληρωμένα - 20 έτη,αποζημίωση 100 ημερομίσθια.

Από 20 έτη συμπληρωμένα - 25 έτη,αποζημίωση 120 ημερομίσθια.

Από 25 έτη συμπληρωμένα - 30 έτη,αποζημίωση 145 ημερομίσθια.

Από 30 έτη συμπληρωμένα και πάνω,αποζημίωση 165 ημερομίσθια.
tro-ma-ktiko